สรุป
จากการที่ได้ศึกษาดนตรีพื้นบ้านอีสาน เป็นศิลปวัฒนธรรมของชนกลุ่มต่าง ๆ
โดยแบ่งออกเป็นกลุ่มวัฒนธรรมใหญ่ ๆ ได้ 2 กลุ่มและอีกกลุ่มที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
คือ กลุ่มวัฒนธรรมดนตรีอีสานเหนือ กลุ่มวัฒนธรรมอีสานใต้
และกลุ่มวัฒนธรรมดนตรีโคราช แต่ละกลุ่มต่างก็มีเอกลักษณ์ของกลุ่มชนในด้านเครื่องดนตรี
การประสมวงดนตรีพื้นบ้านที่แตกต่างกัน
ในท้องถิ่นนั้น ๆ แม้จะมีการผสมผสานเข้าด้วยกัน
ก็ด้วยอิทธิพลของกลุ่มวัฒนธรรมดนตรีที่มีความเจริญและมีการพัฒนามากกว่า
แต่ก็ถือว่าเป็นวัฒนธรรมดนตรีของภาคอีสานที่ยังคงรักษาไว้และยังคงลักษณะเด่นของดนตรีพื้นบ้านอีสานไว้
ดังนี้
ลักษณะเด่นของดนตรีพื้นบ้านอีสาน
1. มีลักษณะเด่นเป็นของตนเองอย่างเด่นชัดประกอบด้วยดนตรี 2 กลุ่มวัฒนธรรม คือ กลุ่มอีสานเหนือ กลุ่มอีสานใต้
2. มีการสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน
3. มีเครื่องดนตรีที่ทันสมัยออกแบบเหมาะสมกับประโยชน์ใช้สอย
4. มีการใช้เสียงประสาน เช่น เสียงแคน พิณ ซอบั้งไม้ไผ่
5. การใช้ปฏิภาณครามรู้ตามความสามารถของผู้บรรเลง
6. การใช้เสียงประสานประเภทวลียืนพื้นประสานกับทำนองหลัก
7. มีความผูกพันธ์กับวิถีชีวิตรักษาอาการเจ็บป่วย
8. มีความผสมกลมกลืนระหว่างคำสอนทางพุทธศาสนา ภาษาวรรณคดีดนตรี
9. สามารถยืนหยัดต้านทานคลื่นวัฒนธรรมตะวันตก
10. ทำนองของหมอลำสามารถเกิดจากเสียงต่ำในบทกลอนได้
11. การบรรเลงดนตรีจะมีการย้ายเปลี่ยนบันไดเสียงได้
12. ทุกคนมีส่วนร่วมในกิจกรรมดนตรี
13. เสียงเครื่องดนตรีเกี่ยวกับมาตราเสียง
เช่น แคนมี 7 เสียง
อย่างเดียวกับมาตราเสียงไดอาโทนิคของสากล
อ้างอิงจาก http://student.nu.ac.th/thaimusicclub/