เครื่องดนตรีประเภทประกอบจังหวะ

          เครื่องดนตรีประกอบจังหวะมีความสำคัญมากเพราะดนตรีพื้นบ้านบ่งบอกถึงความหนักแน่น
ความรื่นเริง จึงต้องอาศัยเครื่องประกอบจังหวะเพื่อให้เสียงกระชับและดังจึงหาเครื่องประกอบจังหวะ
มาประกอบหลายชนิด ดังต่อไปนี้

          1. เครื่องโลหะ เป็นเครื่องประกอบจังหวะที่ทำด้วยโลหะมีหลายชนิด คือ
              1.1 ฉิ่ง ชาวบ้านเรียก สิ่งขนาดและรูปร่างคล้ายกับฉิ่งที่ใช้กันอยู่ทั่วไป
แต่บางกว่าฉิ่งมาตราฐานของไทย จึงมีเสียงต่ำและกังวาลน้อยกว่า
              1.2 ฉาบกลาง ชาวบ้านเรียก สาบ มีขนาดใหญ่กว่าฉาบกรอเล็กน้อย
              1.3 ฉาบใหญ่ ชาวบ้านเรียก แส่ง มีขนาดใหญ่ที่สุดในจำพวกฉาบด้วยกัน เนื่องจากขนาดของมันจึงทำให้มีน้ำหนักมาก ความคล่องตัวมีน้อย
มักใช้ประกอบจังหวะกับวงกลองหลาย ๆ ใบ หรือกลองขนาดใหญ่เท่านั้น
              1.4 ฆ้อง ลักษณะคล้ายกับฆ้องไทยทั่วไป

          2. เครื่องไม้ หมายถึงเครื่องประกอบจังหวะที่ทำด้วยไม้           ทำให้เกิดเสียงด้วยการใช้ไม้กระทบกันเช่นเดียวกับกรับ ที่ชาวบ้านเรียกว่า หมากกับแก๊บ
หรือก๊อบแก๊บ หรือกรับคู่ เป็นกรับพื้นเมืองอีสานที่ทำด้วยไม้ธรรมดา 2 ชิ้น หรือจักเป็นช่องฟันใช้ครูด หรือกรีดเป็นจังหวะ

          3. เครื่องหนัง หมายถึง เครื่องจังหวะที่ขึงด้วยหนัง ได้แก่ กลอง รำมะนาพื้นเมือง
เป็นกลองก้นเปิด ลักษณะคล้ายรำมะนาลำตัด ตัวกลองทำด้วยไม้เนื้อแข็ง ขนาดใหญ่กว่ารำมะนาลำตัดเล็กน้อย แต่เนื้อไม้หนากว่าจึงทำให้มีน้ำหนักมากกว่า
ใช้หนังขึงหน้าเดียว อีกหน้าเปิดโล่ง ขึงขอบหน้ากลองให้ตึงด้วยริ้วหนัง
รำมะนามีระดับเสียงทุ้มต่ำ ใช้ประกอบวงกลองยาวเพื่อเน้นจังหวะหนักของกลองยาวให้แจ่มชัดและน่าฟังยิ่งขึ้น

การประสมวงดนตรีพื้นบ้านอีสานเหนือ